Page 10 - İSTİHBARAT TEŞKİLATLARI

TANZİMAT VE ISLAHAT FERMANI

808 yılında II. Mahmut tarafından bir ıslahat bildirisi
1 olarak kabul edilen “İttifak Senedi” Osmanlı Devletinin
yenilik ve batıcılık anlayışının ilk adımıydı. Tanzimat Fermanı
ise Sultan Abdülmecid tarafından imzalanarak “Gülhane Hattı
Hümayunu” adıyla Mustafa Reşit Paşa tarafından 3 Kasım 1839
tarihinde okundu. Ferman Avrupa’nın hasta adam dediği
Osmanlı Devletini tekrar eski gücüne kavuşturmak için bir-
çok alanda yapılan düzenlemeleri içine almaktaydı. Tanzimat
Fermanı, 1789’da başlayan Fransız İhtilali sonucunda ilan
edilen “İnsan ve vatandaş hakları bildirisi” örnek alınarak
hazırlandı.

Kırım Savaşı’ndan bir sene sonra, Avrupa’nın “Şark
Meselesi” diye ortaya attığı Osmanlı sınırları içinde yaşayan
azınlıklara daha geniş hakların verilmesi için “Islahat Fermanı”
hazırlanmıştı. Yine Sultan Abdülmecid’in imzasıyla 18 Şubat
1859 tarihinde ilan edilen bu ferman ise, temel hak ve hürri-