Page 12 - İSTİHBARAT TEŞKİLATLARI

23
OSMANLI COĞRAFYASINDA İSTİHBARAT TEŞKİLATLARI

Sultan Abdülaziz’in 1876’da öldürülmesinden sonra, Sultan
Abdülmecid’in büyük oğlu 5. Murat tahta çıktı. Hastalığı
yüzünden 3 ay sonra tahttan indirilince, yerine kardeşi II.
Abdülhamid geçti. Sultan Abdülaziz’in bir darbeyle öldürül-
mesini, V. Murat’ın padişah olmasını organize edenler, II.
Abdülhamid ile de pazarlık yaparak onu tahta çıkarmışlardı.
En önemli şartları da yeni Anayasa yapılması, Meşrutiyet’in
ilanı ve Meclisin açılmasıydı.

Fransa ve Belçika Anayasaları örnek alınarak hazırlanan
“Kanunu Esasi” (Anayasa) bazı değişikliklerle Padişah tara-
fından kabul edilerek, 23 Aralık 1876 tarihinde 1. Meşrutiyet
ilan edildi. 115 üyeden meydana gelen ilk Meclis 19 Mart
1877’de açıldı. 28 Haziran’a kadar çalışan Meclisin, II.
Abdülhamid tarafından çalışmalarına son verildi. 93 Harbi
sırasında tekrar açılan Meclis, 14 Şubat 1878 tarihinde süresiz
olarak kapatıldı.

Bu olay üzerine II. Abdülhamid’e karşı oluşturulan cephe
genişlemeye başladı. Çoğu Paris ve Londra’da bulunan Jön
Türkler yayın yoluyla padişahı tekrar Meşrutiyet ilanına
zorlamak için yayın yoluyla faaliyetlerini yoğunlaştırdılar.
Bu dönemde 13 ülkede 150’den fazla gazete ve dergiyle yayın
hayatını sürdürdüler.

4 Şubat 1902’de ilk defa Paris’te “Birinci Jön Türk Kongresi”
toplandı. Sonuçsuz kalan bu kongreden sonra ikincisi 27 Aralık
1907 tarihinde yine Paris’te yapıldı. Sultan II. Abdülhamid’in
devrilmesinden başka ortak hedefi olmayan topluluk içinde
Ermeniler bile vardı. Sonuç olarak gizli cemiyetlerin birleşe-
rek ortak hareket etmesi ve Balkanlardaki çeşitli milletlerin
isyancı çetelerine destek verilmesi kararlaştırıldı.